Πρόλογος
Κ ΕΦΑ Λ Α Ι Ο
Διάφορες μελέτες δείχνουν ότι το πεδίο εφαρμογής και η σημασία της περιβαλλοντικής μηχανικής και της
επιστήμης του περιβάλλοντος διευρύνονται συνεχώς. Καθώς οι αναπτυσσόμενες χώρες εκβιομηχανίζονται,
οι συγκεντρώσεις ρύπων και ο αριθμός των εκτιθέμενων ατόμων αυξάνονται διαρκώς· καθώς στο περιβάλ-
λον μας προστίθενται νέες χημικές ουσίες, διαπιστώνουμε ότι οι επιπτώσεις γίνονται όλο και πιο πολύπλο-
κες και ανησυχητικές· παρακολουθώντας πιο προσεκτικά τα οικοσυστήματα, διαπιστώνουμε με όλο και με-
γαλύτερη ανησυχία τις απειλές που εγκυμονούν οι δραστηριότητές μας ακόμη και για την ίδια την ύπαρξη
της ζωής στη Γη. Οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου αλλάζουν συνεχώς το κλίμα και την οξύτητα των
ωκεανών μας, στα ύδατα ολόκληρου του πλανήτη εμφανίζονται ενώσεις που προξενούν ενδοκρινικές διατα-
ραχές, τα υψηλά επίπεδα υδραργύρου, πολυχλωριωμένων διφαινυλίων (polychlorinated biphenyls –PCB),
και άλλων τοξινών απειλούν τα θαλάσσια θηλαστικά, τα ψάρια, και άλλους οργανισμούς.
Σε πολλά περιβαλλοντικά μέτωπα έχουν σημειωθεί πρόοδοι, μεταξύ των οποίων η συνεχής βελτίωση
της ποιότητας μεγάλου μέρους των επιφανειακών υδάτων στις Ηνωμένες Πολιτείες, η ανάπτυξη εξελιγμέ-
νων τεχνικών και οργάνων για την παρακολούθηση της κατάστασης του περιβάλλοντός μας, και η υποχρεω-
τική εφαρμογή τεχνολογιών πρόληψης όπως μονωτικές επενδύσεις στις αστικές χωματερές, υπόγειες δεξα-
μενές αποθήκευσης υγρών καυσίμων με διπλά τοιχώματα, καθώς και βελτιωμένοι έλεγχοι των εκπομπών
καυσαερίων των αυτοκινήτων. Υπάρχουν στοιχεία που επιβεβαιώνουν ότι το προστατευτικό στρώμα του
όζοντος στη στρατόσφαιρα αρχίζει να αποκαθίσταται, και ότι η συγκέντρωση του χλωρίου στη στρατόσφαι-
ρα μειώνεται. Οι εκπομπές μολύβδου και χλωροφθορανθράκων έχουν μειωθεί δραστικά και, με μια απόφα-
ση του Ανώτατου Δικαστηρίου των Η.Π.Α. το 2007, το διοξείδιο του άνθρακα αναγνωρίστηκε τελικά ως
ρύπος που μπορεί να αντιμετωπιστεί σύμφωνα με τον Νόμο περί Καθαρού Αέρα (Clean Air Act), απόφαση
η οποία θα έχει τεράστιες συνέπειες στον έλεγχο των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Μπορούμε επίσης
εύλογα να ισχυριστούμε ότι οι επενδύσεις που στοχεύουν στην προστασία και τη βελτίωση του περιβάλλο-
ντος έχουν γίνει πιο αποτελεσματικές από οικονομική άποψη. Λόγω της παρατηρούμενης φυσικής μείωσης
της μόλυνσης του υπεδάφους, μπορούν ενδεχομένως να εξοικονομηθούν εκατομμύρια από το κόστος καθα-
ρισμού, με μικρή πιθανότητα αύξησης του κινδύνου για τους ανθρώπους και το περιβάλλον. Οι δράσεις α-
νάπλασης και εκμετάλλευσης βιομηχανικών και εμπορικών ζωνών με μέτρια επίπεδα μόλυνσης συνέβαλαν
στη μείωση του ρυθμού εξάπλωσης της αστικής δόμησης και ενθάρρυναν την αναμόρφωση εγκαταλελειμ-
μένων εκτάσεων. Τα όλο και πιο αυστηρά πρότυπα ενεργειακής απόδοσης για τις συσκευές και τα κτίρια
συμβάλλουν στη μείωση των εκπομπών από σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής, με πολύ χαμηλότερο κόστος από
αυτό που απαιτούν οι προσπάθειες για τον έλεγχο των εκπομπών καπναερίων.
Το εύρος και η πολυπλοκότητα των περιβαλλοντικών προβλημάτων που αντιμετωπίζουμε, και τα επι-
στημονικά, οικονομικά και κοινωνικά εμπόδια για την επίλυσή τους δείχνουν πόσο σημαντικό είναι οι επι-
στήμονες και οι μηχανικοί περιβάλλοντος να αποκτήσουν μια εκτίμηση για τις διεργασίες και τις λειτουργίες
όλων των στοιχείων του περιβάλλοντος –του αέρα, του εδάφους, του νερού, και της ενέργειας– και να εκτι-
μήσουν συνειδητά τις μακροπρόθεσμες συνέπειες και τη βιωσιμότητα των δράσεων που προτείνουν, είτε
αυτές είναι προληπτικές είτε διορθωτικές. Ένα σχετικό παράδειγμα είναι η κρίση του αρσενικού σε πολλές
αναπτυσσόμενες χώρες. Στην προσπάθεια μείωσης της έκθεσης των πληθυσμών στους παθογενείς οργανι-
