Πώς λειτουργεί η ψυχολογία

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ; Ψυχαναλυτική θεωρία 15 14 Δομικό μοντέλο Το συνειδητό είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου, ένα μικρό τμήμα ενός κρυμμένου όλου. Η ψυχαναλυ- τική θεωρία βασίζεται στην ιδέα ότι το ασυνείδητο αποτελείται από τρία μέρη –το εκείνο, το εγώ και το υπερεγώ– τα οποία «μιλούν» μεταξύ τους σε μια προσπάθεια επίλυσης των αντικρουόμενων συναι- σθημάτων και των παρορμήσεων. κοινωνικές προσδοκίες και ότι ο νους πρέπει να επιλύσει αυτή τη σύγκρουση ώστε να έχει το άτομο υγιή ψυχική ανάπτυξη. Αξιολόγηση Αν και το μοντέλο του Φρόιντ υπήρξε εξαιρετικά σημαντικό καθώς έδινε έμφαση στον ρόλο του ασυνείδητου (ψυχανάλυση, σελ. 119), αποδείχθηκε αμφιλεγόμενο, καθώς εστιαζόταν στη σεξουαλικότητα ως κινητήριο δύναμη της προσωπικότητας. Πολλοί επικριτές θεωρούν αυτό το μοντέλο υπερβολικά υποκειμενικό και υπεραπλου- στευμένο για να εξηγήσει τη σύνθετη φύση του νου και της συμπεριφοράς. Τι είναι; Ο Φρόιντ υποστήριζε ότι οι άνθρωποι επιστρατεύ- ουν ασυνείδητους μηχανι- σμούς άμυνας όταν έχουν στρες ή δυσάρεστα συναι- σθήματα. Αυτοί οι μηχανι- σμοί τούς βοηθούν να αντιμετωπίσουν μνήμες ή παρορμήσεις που βρί- σκουν αγχωτικές ή δυσά- ρεστες και τους πείθουν πως όλα βαίνουν καλώς. Τι συμβαίνει; Το εγώ χρησιμοποιεί μηχα- νισμούς άμυνας για να οδηγήσει το άτομο σε έναν ψυχικό συμβιβασμό όταν αντιμετωπίζει κάτι που προκαλεί εσωτερική σύ- γκρουση. Οι συνηθισμένοι μηχανισμοί που στρεβλώ- νουν την αίσθηση της πραγματικότητας περιλαμ- βάνουν την άρνηση, τη με- τάθεση, την απώθηση, την παλινδρόμηση, την εκλογί- κευση και την προβολή. Πώς λειτουργεί; Η άρνηση είναι ένας συνη- θισμένος μηχανισμός άμυ- νας που χρησιμοποιεί το άτομο για να δικαιολογή- σει μια συνήθεια για την οποία αισθάνεται άσχημα, όπως το κάπνισμα. Λέγο- ντας ότι «καπνίζει περιστα- σιακά», επιτρέπει στον εαυτό του να καπνίσει, χω- ρίς να παραδέχεται ότι στην πραγματικότητα εί- ναι εθισμένο. ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΑΜΥΝΑΣ Συνειδητό Ασυνείδητο Υπερεγώ Θέλει να κάνει το σωστό. Είναι η ηθική συνείδηση που αναλαμβάνει τον ρόλο του αυστηρού γονέα. Εκείνο Απαιτεί άμεση ικανοποίηση, θυμίζει παιδί στη συμπεριφορά, είναι παρορ- μητικό και μεταπείθεται δύσκολα. Εγώ Είναι η φωνή της λογικής που διαπραγ- ματεύεται με το εκείνο και το υπερεγώ. ❯❯ Σύνδρομο κατωτερότητας Όταν η αυτοπεποίθηση είναι τόσο χαμηλή, που ένας άνθρωπος δεν μπορεί να λειτουρ- γήσει φυσιολογικά. Η ιδέα αναπτύχθηκε από τον νεοφροϊδιστή Άλφρεντ Άντλερ. ❯❯ Αρχή της ευχαρίστησης Η αρχή την οποία ακολουθεί το εκείνο –η επιθυ- μία να αντλούμε ευχαρίστηση και να αποφεύγουμε τον πόνο. ❯❯ Νεοφροϊδιστές Θεωρητικοί που επέ- κτειναν την ψυχαναλυτική θεωρία του Φρόιντ, όπως ο Καρλ Γιουνγκ, ο Έρικ Έρικσον και ο Άλφρεντ Άντλερ. ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΕΤΕ