10
Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ
σωπευτικότητα και όχι την ολοκληρωμένη παρουσίαση της
συναφούς βιβλιογραφίας, πράγμα που θα αποτελούσε αδια-
νόητο εγχείρημα στα πλαίσια μιας εισαγωγής.
Η περιοχή του Πόντου, ως απώτατο άκρο του κύριου κορ-
μού του ελληνισμού και παράλληλα πολυάνθρωπο, με έντονη
παρουσία στο ιστορικό γίγνεσθαι, προξένησε με πολλούς τρό-
πους το ενδιαφέρον πολλών επιστημόνων και καλλιτεχνών
από την Εσπερία, όπως ονομάζει ο Στράβων τη Δύση. το κείμε-
νο που ακολουθεί θα επιχειρήσουμε μια μικρή παρουσίαση χα-
ρακτηριστικών έργων από τον χώρο των γραμμάτων και των
τεχνών που αναφέρονται στον Πόντο, εκτός από αυτή που
σχολιάζει παρακάτω στην εισαγωγή του ο Eduard Meyer.
Ο Marco Polo
Οι Γενουάτες ίδρυσαν το 1204 αποικία στην Τραπεζούντα και οι
Βενετσιάνοι το 1319 εμπορική αντιπροσωπεία, δηλαδή σε μια
από τις Ανατολής.
2
Η Τραπεζούντα αποτελούσε κομβικό σημείο
στον Δρόμο του Μεταξιού, που λειτουργούσε ως δίαυλος αγα-
θών αλλά και η γνώσεων μεταξύ Ασίας και Ευρώπης. Η τάση
από την αρχαιότητα ως τη εποχή που ονομάστηκε νεωτερική
ήταν αυτός ο δίαυλος να λειτουργεί από την ανατολή προς τη
δύση (lux ex oriente). Στη σύγχρονη εποχή ισχύει το αντίθετο.
Ο Marco Polo, επιστρέφοντας από το ταξίδι του στην Κίνα,
αναχώρησε το 1295 από το λιμάνι της Τραπεζούντας. Στην ιτα-
λική γλώσσα υπάρχουν ρήσεις που περιέχουν το όνομα
Trebisonda. Ο ιδιωματισμός
«perdere la Trebisonda»
,
3
σημαίνει
χάνω τον δρόμο ή τον προσανατολισμό μου. Μας θυμίζει ότι η
Τραπεζούντα ήταν προσιτή όποια διαδρομή και αν ακολουθούσε
κανείς για τον Εύξεινο Πόντο και κατά συνέπεια πρόσφερε κα-
ταφύγιο σε περίπτωση θαλασσοταραχής. Παράλληλα, η ερμη-
νεία της έχει σχέση με το ότι η Τραπεζούντα ήταν η τελευταία
