Η Αθήνα, όμως, ήταν μία από τις πολλές ανταγωνίστριες πόλεις-κρά-
τη, και, καθώς το άστρο της έδυε, αναδείχθηκαν άλλα κέντρα εξουσίας
–η Θήβα, η Μακεδονία, η Αλεξάνδρεια. Ο κόσμος των μικρών αντιμαχό-
μενων πόλεων-κρατών (και οι δύο αιώνες πειραματισμών της Αθήνας με
τη δημοκρατία) διαταράχθηκε από τη φιλοδοξία και τα μέσα αυταρχικών
ηγεμόνων που δημιούργησαν μεγαλύτερα κέντρα εξουσίας. Σημαντικό-
τερος όλων ήταν ο Μέγας Αλέξανδρος, βασιλιάς της αρχαίας Μακεδονί-
ας, του οποίου οι κατακτήσεις διεύρυναν άρδην τα όρια του ελληνικού
κόσμου. Τα «ελληνιστικά» βασίλεια, διάδοχοι της αυτοκρατορίας του, συ-
νέχισαν να διαδίδουν τις ελληνικές ιδέες στη Μέση Ανατολή. Έτσι εξηγεί-
ται το ότι έδρα της μεγαλύτερης βιβλιοθήκης του ελληνικού κόσμου ήταν
η Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου και ότι οι ελληνικοί αρχιτεκτονικοί ρυθμοί
απαντούν σε μακρινά μέρη, όπως το σημερινό Αφγανιστάν.
Καθώς η Ρώμη επισκίαζε την πολιτική, όχι όμως και την πολιτισμική,
ισχύ των Ελλήνων γειτόνων της, τα ελληνιστικά βασίλεια άρχισαν να
δέχονται εισβολές. Η ελληνική σκέψη συνέχισε να επηρεάζει σημαντικά
τους Ρωμαίους . η Ρώμη υιοθέτησε πολλούς θεούς, λογοτεχνικά ύφη,
αρχιτεκτονικούς ρυθμούς και καλλιτεχνικές αξίες των Ελλήνων. Σήμερα,
η επιρροή των ελληνικών ιδεών είναι αισθητή σχεδόν σε κάθε τομέα
της πνευματικής και πολιτισμικής ζωής, στην πολιτική, την οικονομία, τη
ρητορεία, τη φιλοσοφία, τη δημοκρατία, την τεχνολογία, τα μαθηματικά,
το θέατρο και τη μουσική –όροι που χρησιμοποιούνται διεθνώς. Όπως
έγραψε ο Σέλεϋ στον πρόλογο του βιβλίου
Ελλάς 1821
: «Είμαστε όλοι
Έλληνες. Οι νόμοι, η λογοτεχνία, η θρησκεία και οι τέχνες μας έχουν ρίζες
στην Ελλάδα.»
Οι επιγραφές που
διασώζονται σε πολλές
ελληνικές τοποθεσίες
μαρτυρούν πολλά
στους ιστορικούς για τη
ζωή στην αρχαιότητα.
Οι «Πανελλήνιοι»
αγώνες του αρχαιοελ-
ληνικού κόσμου συχνά
περιλάμβαναν μουσική
και θέατρο, όχι απλώς
αθλητισμό, πάλη και
πυγμαχία, και ενέπνευ-
σαν τους νεότερους
Ολυμπιακούς Αγώνες.
Εισαγωγή
g
7
