Basic HTML Version
25
Η αρμονική ζωή
με τη φύση είναι ένας
τρόπος που προτείνει το
Daode jing
για
ισορροπημένη ζωή. Για τον ψαρά, αυτό
μπορεί να σημαίνει σεβασμό του οικοσυ-
στήματος και αποφυγή υπεραλίευσης.
Δείτε επίσης:
Σιντάρτα Γκαουτάμα 30–33
■
Κομφούκιος 34–39
■
Μόζι 44
■
Γουάνγκ Μπι 331
■
Χατζίμ Τανάμπ 244–45
Ο ΑΡΧΑΙΟΣ ΚΟΣΜΟΣ
περισσότερο η ηθική –και οι κανόνες
της– και λιγότερο η φύση του σύμπαντος.
Μία από τις σημαντικότερες ιδέες που
εμφανίστηκαν αυτή την περίοδο προήλθε
από το έργο
Daode jing
(Τάο τε τσινγκ
–
Ο Δρόμος και η δύναμή του
), το οποίο
αποδίδεται στον Λάο Τσε. Ήταν μία από
τις πρώτες απόπειρες να διατυπωθεί μια
θεωρία δίκαιης διακυβέρνησης βάσει του
τε
(της αρετής), που μπορεί να βρεθεί
ακολουθώντας το
Τάο
(τον Δρόμο). Το
έργο αυτό αποτελεί τη βάση της φιλοσο-
φίας του ταοϊσμού.
Οι κύκλοι της αλλαγής
Για να κατανοήσουμε την έννοια του
Τάο
,
πρέπει να δούμε πώς έβλεπαν οι αρχαίοι
Κινέζοι τον διαρκώς μεταβαλλόμενο
κόσμο. Πίστευαν ότι ο κόσμος αλλάζει
διαγράφοντας αέναους κύκλους, περνώ-
ντας από τη μία κατάσταση στην άλλη,
από τη νύχτα στην ημέρα, από το καλο-
καίρι στον χειμώνα, και ούτω καθεξής.
Θεωρούσαν ότι οι διαφορετικές καταστά-
σεις δεν είναι αντίθετες, αλλά σχετικές, και
ότι η επόμενη είναι συνέπεια της προη-
γούμενης. Επίσης, αυτές οι καταστάσεις
έχουν συμπληρωματικές ιδιότητες, οι
οποίες συνιστούν μια ενιαία οντότητα.
Εκλάμβαναν τη διαδικασία της αλλαγής
ως μια έκφραση του
Τάο
, που οδηγεί στις
10.000 εκδηλώσεις που συνιστούν τον
κόσμο
.
Ο Λάο Τσε, στο
Daode jing
, λέει
ότι ο άνθρωπος είναι απλώς μία από
αυτές τις 10.000 εκδηλώσεις, και ότι δεν
κατέχει κάποια ιδιαίτερη θέση στον
κόσμο. Ωστόσο, οι επιθυμίες και η ελεύ-
θερη βούληση μας κάνουν να εγκαταλεί-
πουμε το
Τάο
και να διαταράσσουμε την
αρμονία του κόσμου. Για να ζούμε ενά-
ρετα πρέπει να ζούμε σύμφωνα με τις
επιταγές του
Τάο
. Αλλά το
Daode jing
μας
διαβεβαιώνει ότι το να ακολουθεί κανείς
το
Τάο
δεν είναι εύκολη υπόθεση. Δεν έχει
νόημα να φιλοσοφεί κανείς για το
Τάο
,
επειδή είναι πέρα από οτιδήποτε μπορεί
να συλλάβει ο άνθρωπος. Χαρακτηρίζεται
από το
γου
(«μη ον» ή κενό), οπότε για να
ζούμε σύμφωνα με το
Τάο
πρέπει να
ακολουθούμε την έννοια
γου γέι
, δηλαδή
της αδράνειας. Με αυτό, ο Λάο Τσε δεν
εννοεί να μην κάνουμε τίποτα, αλλά να
ζούμε σε αρμονία με τη φύση –αυθόρμητα
και διαισθητικά. Αυτό με τη σειρά του
σημαίνει να ενεργούμε χωρίς επιθυμίες
και φιλοδοξίες, και να μην καταφεύγουμε
σε κοινωνικές συμβάσεις.
■
Λάο Τσε
Ελάχιστα πράγματα γνωρίζουμε για τον
συγγραφέα του Daode jing, ο οποίος,
σύμφωνα με την παράδοση, ήταν ο Λάο
Τσε. Είναι ένα σχεδόν μυθικό πρόσωπο .
έχει μάλιστα διατυπωθεί η άποψη ότι το
βιβλίο δεν γράφτηκε από τον Λάο Τσε,
αλλά αποτελεί μια συλλογή αποφθεγμά-
των διαφόρων σοφών. Πάντως, γνωρίζου-
με με βεβαιότητα ότι, κατά τη διάρκεια
της δυναστείας των Τσόου, στο κράτος
Τσου, γεννήθηκε ο Λι Ερ ή Λάο Ταν, ένας
στοχαστής, ο οποίος έγινε γνωστός με το
όνομα Λάο Τσε (Μεγάλος Δάσκαλος). Σε
πολλά κείμενα αναφέρεται ότι ήταν
αρχειοφύλακας στην αυλή των Τσόου, και
ότι ο Κομφούκιος ζητούσε τη συμβουλή
του για ιεροτελεστίες και τελετές. Σύμφω-
να με τον θρύλο, μετά την παρακμή της
δυναστείας των Τσόου, ο Λάο Τσε έφυγε
από το παλάτι και ταξίδεψε δυτικά
αναζητώντας απομόνωση. Όταν έφτασε
στα σύνορα, ένας φρουρός τον αναγνώ-
ρισε και του ζήτησε να γράψει τη σοφία
του. Τότε, ο Λάο Τσε έγραψε το Daode
jing, του το έδωσε, και συνέχισε το
ταξίδι του. Έκτοτε δεν τον ξαναείδε
κανείς.
Σημαντικά έργα
~6ος αιώνας
π.Χ.
Daode jing (γνωστό και ως Laozi)
Το να γνωρίζεις
τους άλλους δείχνει ευφυΐα .
το να γνωρίζεις τον εαυτό σου
δείχνει αληθινή σοφία.
Λάο Τσε