Basic HTML Version
20
Α
πό την αυγή της ιστορίας, οι
άνθρωποι διατυπώνουν ερωτή-
ματα για τον κόσμο και τη θέση
τους μέσα σε αυτόν. Στις πρώτες κοινω-
νίες, απαντήσεις στα θεμελιώδη ερωτή-
ματα έδιναν οι θρησκείες: οι πράξεις των
θεών εξηγούσαν τη λειτουργία του
σύμπαντος και παρείχαν το πρότυπο για
τους πολιτισμούς των ανθρώπων.
Ορισμένοι, όμως, έβρισκαν τις παρα-
δοσιακές θρησκευτικές εξηγήσεις ανεπαρ-
κείς και άρχισαν να αναζητούν απαντή-
σεις βασιζόμενοι στη λογική και όχι την
παράδοση ή τη θρησκεία. Αυτή η μετα-
στροφή σήμανε τη γέννηση της φιλοσο-
φίας, και ο πρώτος μεγάλος διανοητής
που γνωρίζουμε είναι ο Θαλής από τη
Μίλητο, μια ελληνική αποικία της Μικράς
Ασίας. Ο Θαλής χρησιμοποιούσε τη
λογική για να διερευνά τη φύση του
σύμπαντος, και ενθάρρυνε και άλλους να
κάνουν το ίδιο. Δεν κληροδότησε στους
μαθητές του μόνο απαντήσεις, αλλά ολό-
κληρη τη διαδικασία της λογικής σκέψης,
επισημαίνοντας επίσης ποιες εξηγήσεις
μπορούν να θεωρούνται ικανοποιητικές.
Γι’ αυτόν τον λόγο, ο Θαλής θεωρείται
γενικά ως ο πρώτος φιλόσοφος.
Τα βασικά ενδιαφέροντα των πρώτων
φιλόσοφων επικεντρώνονταν στο βασικό
ερώτημα του Θαλή: «Από τι αποτελείται ο
κόσμος;» Οι απαντήσεις τους έβαλαν τα
θεμέλια της επιστημονικής σκέψης και
σφυρηλάτησαν τη σχέση μεταξύ επιστή-
μης και φιλοσοφίας, η οποία διατηρείται
μέχρι σήμερα. Το έργο του Πυθαγόρα
αποτέλεσε σημείο καμπής, καθώς επιζη-
τούσε να εξηγήσει τον κόσμο όχι μέσω
κάποιας πρωταρχικής ύλης, αλλά μέσω
των μαθηματικών. Αυτός και οι μαθητές
του περιέγραψαν τη δομή του σύμπαντος
χρησιμοποιώντας αριθμούς, λόγους, και
τη γεωμετρία. Αν και ορισμένες από αυτές
τις μαθηματικές σχέσεις απέκτησαν
μυστικιστική σημασία για τον Πυθαγόρα
και τους μαθητές του, η εξήγηση του
κόσμου μέσα από τους αριθμούς επηρέ-
ασε βαθιά την πρώιμη επιστημονική
σκέψη.
Κλασική ελληνική φιλοσοφία
Με την αύξηση της επιρροής των ελληνι-
κών πόλεων-κρατών, η φιλοσοφία διαδό-
θηκε από την Ιωνία στον υπόλοιπο ελλη-
νικό κόσμο, και πιο συγκεκριμένα στην
Αθήνα, η οποία άρχισε γρήγορα να γίνε-
ται το πολιτιστικό κέντρο της Ελλάδας.
Εδώ για πρώτη φορά οι φιλόσοφοι διεύ-
ρυναν τη σφαίρα της φιλοσοφίας θέτο-
ντας νέα ερωτήματα, όπως «Πώς απο-
κτούμε τη γνώση» και «Πώς πρέπει να
ζούμε;» Αυτή τη σύντομη, αλλά εξαιρετικά
καθοριστική, περίοδο της κλασικής ελλη-
νικής φιλοσοφίας προήγγειλε ένας
Αθηναίος, ο Σωκράτης. Αν και δεν άφησε
γραπτά έργα, οι ιδέες του ήταν τόσο
σημαντικές ώστε καθόρισε το μέλλον της
φιλοσοφίας και όλοι οι προγενέστεροι
φιλόσοφοι ονομάστηκαν «προσωκρατι-
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
624–546
πχ
569
πχ
480
πχ
469
πχ
551
πχ
508
πχ
Πεθαίνει ο
Σιντάρτα
Γκαουτάμα, ο Βούδας
,
ιδρυτής της θρησκείας και
φιλοσοφίας του
βουδισμού
.
Γεννιέται ο
Πυθαγόρας
,
ο Έλληνας στοχαστής που
συνδύασε τη φιλοσοφία και
τα μαθηματικά.
Το έτος γέννησης του
Κονγκ Φούτζι
(Κομφούκιου)
, η
φιλοσοφία του οποίου
επικεντρώνεται στον
σεβασμό και την
παράδοση
.
Η ισχυρή πόλη-κράτος
της Αθήνας υιοθετεί
δημοκρατικό πολίτευμα
.
Ο
Θαλής ο Μιλήσιος,
ο πρώτος γνωστός
Έλληνας φιλόσοφος,
αναζητά
λογικές
απαντήσεις
σε
ερωτήματα σχετικά με
τον κόσμο που ζούμε.
Γεννιέται ο
Σωκράτης
, η
εξεταστική μέθοδος του
οποίου
αποτέλεσε τη βάση
μεγάλου μέρους της
μετέπειτα δυτικής
φιλοσοφίας.
~460
πχ
404
πχ
Η ήττα της
Αθήνας στον
Πελοποννησιακό
Πόλεμο
οδηγεί
στην πολιτική
αποδυνάμωσή της.
Ο
Εμπεδοκλής
προτείνει
τη θεωρία του για τα
τέσσερα κλασικά
στοιχεία της φύσης
.
Είναι ο τελευταίος
Έλληνας φιλόσοφος που
καταγράφει τις ιδέες του
σε
έμμετρο λόγο
.